Köle bir anne ve babadan dünyaya gelmiş sahabe neslini takip eden tabiin neslinin önderlerinden biri olmuştu Hasan-ı Basri hazretleri.

Pek çok sahabiden hadis rivayet eden Hasan-ı Basri, tâbiînin en faziletli olanlarından biri olarak kabul edilir.

İslâm ümmetinin inanç ve ibadet hayatına tesir etmiş en önemli alimlerden, büyük müctehidlerdendir İmam-ı Âzam Ebû Hanife...

"Bizim kanaatimiz ve ulaşabildiğimiz en güzel görüş budur. Bundan daha iyisini bulan olursa şüphe yok ki doğru olan onun görüşüdür." diyerek hem diğer görüşlere müsamahayla bakan hem de ilmi araştırmayı sürdürmeyi teşvik eden bir âlim...

Sahabe döneminden itibaren Kur'an-ı Kerimi Tefsir etmek Allah'ın muradını tam olarak anlayabilmek için Tefsir çalışmaları başlamıştır. İlk dönem Tefsir çalışmaları içinde Mukatil Bin Süleyman'ın Tefsiri bizler için önemli bir yer tutar.

Maliki mezhebinin imamı büyük müctehid ve muhaddis olan İmam Malik hadis konusunda bütün hadis otoritelerince bu ilmin zirvelerinden biri kabul edilmiş, Hafız, Hüccet, İmam, Emirül Müminin Fil Hadis gibi vasıf ve unvanlarla anılmıştır.

Maliki mezhebinin imamı büyük müctehid ve muhaddis olan İmam Malik hadis konusunda bütün hadis otoritelerince bu ilmin zirvelerinden biri kabul edilmiş, Hafız, Hüccet, İmam, Emirül Müminin Fil Hadis gibi vasıf ve unvanlarla anılmıştır.

Ebu Hanife'nin en önemli talebesi... Müctehid hukukçu ve ilk Kâdı’l-Kudat yani kadıların kadısı olan İmam Ebu Yusuf'un büyük dedesi Sâd bin Büceyr sahabedendi.

Ebu Hanife'nin İmam Ebu Yusuf'tan sonra gelen en önemli talebesi İmam Muhammed'dir. Müctehid hukukçu ve ikinci kadılkudat yani kadıların kadısıdır. Hanefi mezhebinin oluşumunda ve gelecek nesillere ulaşmasında çok önemli katkıları olmuştur.

Şafii mezhebinin imamı ve büyük müçtehit olan İmam Şafii ümmetin en büyük alimlerindendir. Ehli sünnet mezhepleri arasında mensubu itibariyle Hanefi mezhebinden sonra gelen mezheptir. İmam-ı Azam Ebu Hanife'nin vefat ettiği sene dünyaya gelmiştir.

Şafii mezhebinin imamı ve büyük müçtehit olan İmam Şafii ümmetin en büyük alimlerindendir. Ehli sünnet mezhepleri arasında mensubu itibariyle Hanefi mezhebinden sonra gelen mezheptir. İmam-ı Azam Ebu Hanife'nin vefat ettiği sene dünyaya gelmiştir.

Hanbeli mezhebinin imamı, büyük hadis ve fıkıh alimi olan Ahmed b. Hanbel, ehl-i sünnet inancının yerleşmesinde en büyük pay sahiplerindendir. 700 bini aşkın hadisi ezbere bilirdi... Allah, Ahmed b. Hanbel hazretlerinden ve o yoldan gidenlerden razı olsun.

Ahmed b. Hanbel'in bütün hayatını kaplayan en önemli meşguliyeti hadis ilmidir. Hayatını hadis'e göre tanzim etmiş, yazdığı her hadis ile mutlaka amel ettiğini söylemiş, kendisinden istenen fetvaları da hadis'e dayanarak vermiştir. Allah, Ahmed b. Hanbel hazretlerinden ve o yoldan gidenlerden razı olsun.

Kur'an-ı Kerimden sonra en güvenilir kitap kabul edilen el-Camiu's Sahih adlı eseriyle tanınmış büyük muhaddistir. Hadis ilminde o kadar titizdir ki Allah Resulüne ait olduğundan emin olmadığı hiçbir hadisi kitabına almamıştır. Çok güçlü bir hafızaya sahipti.

Hicri ilk üç asırda, Hadis'e hizmetleriyle tanınan önemli şahsiyetler arasında İmam Buhari'nin ön plana gelmesinin sebebi, sahih hadisleri ilk defa bir araya getirmesinin yanında, hadis ilmindeki tartışmasız otoritesidir. Büyük bir hadis hadis imamı olarak şöhret bulan İmam Buhari, aynı zamanda bir fakihtir. Hadislerden elde ettiği fıkhi görüşlerini Bâb başlıklarında göstermeye çalışması, bir hadisin ihtiva ettiği birkaç hükmü ilgili yerlerde zikretmek için onu tekrar etmekten kaçınmaması gibi ilmi özellikleri sebebiyle el-Câmiu’s-Sahîh, diğer hadis kitaplarına tercih edilmiştir. İmam Buhari'nin en önemli eseri, el-Câmiu’s-Sahîh'tir. İmam Buhari, halk arasında Sahih-i Buhari diye şöhret bulan bu eseri 600.000 kadar hadis arasından seçerek 16 yılda meydana getirdiğini, her bir Hadis'i veya Bâb'ı yazmadan önce mutlaka boy abdesti alarak iki rekat namaz kıldığını söylemiştir. El-Câmiu’s-Sahîh, yeryüzünde hiçbir esere gösterilmeyen bir ihtimama mazhar olmuştur.

Hocaları arasında İmam Buhari'nin de bulunduğu büyük hadis alimi İmam Müslim hadis alanında yazılmış en değerli eserlerden biri olan el-Camiu's Sahih adlı eseriyle tanınmaktadır. Hicri 206 Miladi 821 yılında Nişabur'da dünyaya geldi. Asıl adı Ebu'l Huseyin Müslim Bin el-Haccac Bin Müslim el-Kuşeyrî'dir. İlim tahsiline babasından ve bulunduğu çevredeki alimlerden ders alarak başlayan İmam Müslim 12 yaşında hadis öğrenmeye başlamıştır. Hadis öğrenmek üzere Nişabur, Medine, Mekke, Basra, Belh, Bağdat, Kufe, Rey, Mısır gibi birçok yere gitti. Bu yerlerde birçok hocadan hadis öğrendi.

İbni Mace hayatını Allah Rasulünün sünnetine uygun yaşama hassasiyetinde olan büyük bir hadis alimidir. Hadis öğrenmek için ilim merkezlerini dolaşmış yıllarca bu uğurda yolculuk yapmıştır. Binlerce hadis ezberlemiş ve bu hadislerin bir kısmını eserlerine almıştır. Asıl adı Ebu Abdillah Muhammed Bin Yezid Mace El-Kazvinidir. Kütübi Sittenin altıncı kitabı olan essünenin müellifi olan hadis hafızları arasında önemli bir yeri bulunan İbn Mace Hicri 209 Miladi 824 yılında doğdu.

Onun Hadis için yaratıldığını ve devrinin önde gelen imamlarından biri ve Hadislerin sağlamlık derecesini anlayıp kaynağına inme hususunda en yetkili otorite olduğu söylenen Ebu Davud asrının hadis imamıydı. Yüz bin hadisi rahatlıkla müzakere edebilirdi. Son derece takva sahibi bir kimse olarak tanınırdı. Kütübü Sitteden hadis sahasında değerli kabul edilen altı hadis kitabından biri olan Es-Süneni tasnif ettikten sonra İslam dünyasında şöhreti artan Ebu Davud hadis ilmindeki otoritesi yanında Fıkıh bilgisiyle de dikkati çekmiştir.

Kütübi Sitteden hadis sahasında en doğru ve en meşhur altı kitaptan biri olan el-Camiu's Sahih'in yazarı ve büyük hadisçi olan İmam Tirmizi hicri 209 miladi 824 yılında bugün Özbekistan sınırları içinde bulunan Tirmiz de doğdu. Kendisinin belirttiğine göre Merden gelip Tirmize yerleşen bir aileye mensuptur. Asıl adı Ebu İsa Muhammed b. İsa b. Sevre el-Tirmizidir.

Asıl adı Ebu Abdurrahman Ahmed b. Şuayb b. Ali Ennesaidir. Kütübi Sitteden hadis sahasında en doğru ve en meşhur altı kitaptan biri olan Essünenin yazarı ve büyük hadisçi olan İmam Nesai H. 215 M. 830 yılında Horasan bölgesinde ki Nesa da doğdu. Küçük yaşta Kuranı ezberlediği bilinen İmam Nesai 15 yaşlarından itibaren hadis tahsiline başladı. Hadis tahsili için Horasan, Hicaz, Mısır, Irak ve Suriye'deki ilim merkezlerine seyahat etti. Nihayetinde Mısıra yerleşti. Hayatının daha sonraki dönemlerinde de Muhaddislerden faydalanmaya devam etti. İmam Buhari ve İmam Müslimin hocalarından ve çağdaşı olan Ebu Davut Essicistani ve Abdullah b. Ahmet b. Hambel gibi alimlerden de hadis rivayet etti.

İslam alemi ve Müslümanlar açısından çok büyük öneme sahip olan Camiul Beyan ve Tarihu'l Ümem Ve'l Mülük adlı eserleriyle bilinen büyük tefsir, hadis, tarih ve fıkıh alimidir İmam Taberi. Asıl adı Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî'dir. Hicri 224 yılı sonunda veya 225 yılı başında miladi 839 yılında Taberistanın merkezi Amülde doğdu. Babası Cerir çiftçilikle uğraşırdı. Bir gece rüyasında oğlunun büyük bir alim olacağını gördü. Bu rüyadan sonra oğlunun yetişmesi için büyük çaba harcadı. Ayrıca ilim hayatı boyunca maddi sıkıntı yaşamaması için kendisine gelir getirecek araziler bıraktı. Taberi ilk öğrenimine memleketi Amülde hafızlık yaparak ve hadisle ilgilenerek başladı. İlim tahsili için Rey, Bağdat, Basra, Kufe, Mısır gibi ilim merkezlerini dolaştı.

Ehl-i Sünnet inancını oluşturan en önemli iki itikad mezhebinden biri olan Eş'ariye mezhebinin kurucusudur. Ehl-i Sünnet akidesinin gelişip yayılmasına olan önemli katkılarından dolayı 'Nasırüddin' lakabıyla da anılır. Asıl adı Ebül-Hasen Ali b. İsmail b. Ebi Bişr İshak b. Salim el-Eş'ari el-Basri'dir. H.260/M.873 yılında Basra'da doğmuştur.

Ehli sünnet inancını oluşturan en önemli iki itikat mezhebinden biri olan Maturidi'ye Mezhebinin kurucusudur. Kendisini ön plana çıkaran Kelam ilmi yanında Tefsir ve Fıkıh ilimleriyle de ilgilenmiştir. İmam Maturidi İslam inanç esaslarının Allah Resulünün sünnetine uygun bir şekilde tespiti ve ümmete duyurulması açısından çok önemli bir yere sahip olan Türk alimdir. Asıl adı Ebû Mansur Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd el-Maturidi es-Semerkandi'dir. Doğduğu ve nispet edildiği Maturid beldesi bugün Özbekistan'ın Semerkant şehrinin dış mahallesidir.